हवामानावर आणि निसर्गावर आधारित शेती करा – पंजाबराव डख, टाकळी ढोकेश्वर येथे शेतकरी मेळाव्याला हजारो शेतकऱ्यांची उपस्थिती

विशेष प्रतिनिधी पारनेर / वसंत रांधवण : मोठ्या प्रमाणात वृक्ष तोड झाल्याने १९९५ पासून महाराष्ट्रातील पाऊस गुजरातकडे पडतो, इथून पुढे निसर्ग बदलल्याने वातावरणात बदल होऊन कमी अधिक प्रमाणात पडणार्‍या पावसामुळे शेतीचे नियोजन करणे गरजेचे आहे. त्यामुळे मी शेतकर्‍यासाठी महाराष्ट्रभर फिरत शेतकर्‍यांना शेतीच्या नुकसानीपासून वाचवण्यासाठी या अभ्यासाचा उपयोग करतो. भविष्यात देखील शेतकर्‍यांसाठी हवामान अंदाज खूप महत्वपूर्ण आहे. शेतकरी पिक लावणी पासून कापणी पर्यंत राबतो आणि पिक काढणीच्या दिवशी गारपीट, वादळी पावसाने तोंडी आलेला घास निसटून जातो. यासाठी हवामानाचा अंदाज घेवून निसर्गावर आधारित शेती व यापुढे निसर्गाच्या विरुद्ध शेती करू नका, असा सल्ला हवामान अभ्यासक पंजाबराव डख यांनी केले आहे.

पारनेर तालुक्यातील टाकळी ढोकेश्वर येथे आदर्श शिक्षक, भूजल अभ्यासक स्वर्गीय सुखदेव साळवे यांच्या प्रथम पुण्यस्मरणानिमित्त आज ( दि.२९ ) आयोजित शेतकरी मेळाव्यात मार्गदर्शन करताना ते बोलत होते. जिल्हा परिषदेचे माजी उपाध्यक्ष सुजित झावरे पाटील, अहमदनगर जिल्हा मराठा विद्या प्रसारक समाज संस्थेचे विश्वस्त सिताराम खिलारी, निलेश लंके प्रतिष्ठानचे पारनेर तालुका अध्यक्ष बाळासाहेब खिलारी, माजी सभापती अरुण ठाणगे, देवकृपा फाउंडेशनचे सदस्य युवा नेते अमोल साळवे, निजाम पटेल ,खरेदी विक्री संघाचे अध्यक्ष बाबासाहेब खिलारी, माजी सरपंच शिवाजी खिलारी, मोहनराव रोकडे, जाणता राजा प्रतिष्ठानचे अध्यक्ष किरण ठुबे, उपसरपंच रामभाऊ तराळ,किसन धुमाळ, माजी सभापती गणेश शेळके, नगरसेवक शंकरराव नगरे यांचेसह टाकळी ढोकेश्वर परिसरातील शेतकरी मोठ्या संख्येने उपस्थित होते.

श्री.डख म्हणाले, हवेचा दाब निर्माण होऊन तापमान वाढल्याने अवकाळी पाऊस पडतो. त्यासाठी तापमान नियंत्रण करण्यासाठी निसर्गाचा समतोल साधण्याचा विचार झाला पाहिजे. यासोबत पाऊस येईल याबाबत निसर्ग व पक्षी काही सुतोवाच देतात, ते ओळखता आले पाहिजे यावर देखील त्यांनी मार्गदर्शन केले. वीज कडाडत असताना झाडाखाली किंवा मोकळ्या जागेत उभे राहू नये, वेळ आलीच तर पायाखाली लाकूड ठेवून उभे रहावे. १६ टक्के वीज ही झाडांवर पडते तर २८ टक्के प्रमाण उघड्या मैदानावर पडते. आता पाऊस अधिक पडत असल्याने, पिकांवर सीएमव्ही आणि करपा येत आहे. चार महिने आधी वातावरणाचा अंदाज घेवून शेतकऱ्यांना माहिती देतो. लाखो लोकांना नुकसान टाळता येते. प्रत्येक जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांचा ग्रुप तयार करून त्यांना वेळोवेळी हवामानाची माहिती देतो.

मी सोशल मीडिच्या माध्यमातून हवामान अंदाज सांगत असतो, ३ मिनीटांत पाच लाख लोकांना मेसेज गेल्याने शेतकर्‍यांचे होणारे नुकसान टळते. नगर जिल्ह्यात पूर्वेकडून पाऊस आला तर खुप पाऊस पडतो. पश्चिमेकडून पाऊस आलातर कमी पाऊस पडतो. २०२४ साली खुप पाऊस पडणार असल्याचे डख यांनी सांगितले असून मान्सून २ जुलैला पुन्हा सक्रिय होईल, असेही ते म्हणाले. प्रसाद झावरे यांनी आभार मानले.